Hiệu quả của bất kỳ loại tinh dầu nào phụ thuộc vào loại dầu đang sử dụng, cách sử dụng, mục đích mà người dùng mong muốn và phương pháp áp dụng. Câu trả lời cho câu hỏi này giả định rằng tinh dầu sẽ thực hiện được nhiệm vụ mà nó đã được đặt ra; trong nhiều trường hợp, nó có thể không phát huy tác dụng nào cả.
Tinh dầu được sử dụng trong máy khuếch tán để làm thơm phòng, tạo cảm giác thư giãn hoặc cải thiện tâm trạng có thể phát huy tác dụng chỉ trong vài phút, vì đây là một trong những nhiệm vụ đơn giản nhất mà tinh dầu thực hiện. Mặc dù chưa có nhiều nghiên cứu khoa học về liệu pháp mùi hương, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng mùi hương kích thích các thụ thể trong mũi, từ đó gửi tín hiệu qua hệ thần kinh đến hệ limbic. Hệ limbic kích hoạt cảm xúc, do đó tạo ra phản ứng tích cực đối với mùi hương dễ chịu. Phản ứng này có thể xảy ra trong vài giây. Nếu bạn đang chờ tinh dầu khuếch tán giúp bạn ngủ, có thể sẽ mất nhiều thời gian hơn, nhưng các nghiên cứu cho thấy mùi hương có thể giúp thư giãn tâm trí và cơ thể, hỗ trợ giấc ngủ trong khoảng 15 hoặc 20 phút. (Nếu bạn thấy khuếch tán không hiệu quả, hãy thử sử dụng loại tinh dầu khác hoặc kết hợp nhiều loại tinh dầu.)
Đối với việc bôi ngoài da, hiệu quả của tinh dầu kết hợp với dầu nền, kem dưỡng, kem mỡ hoặc các sản phẩm khác phụ thuộc vào tần suất áp dụng. Cũng giống như kem dưỡng ẩm cho da mặt cần vài ngày hoặc vài tuần để cải thiện da khô, da dầu hoặc da hỗn hợp, một loại kem dưỡng chứa tinh dầu cũng sẽ cần khoảng thời gian tương tự để phát huy tác dụng. Người dùng có thể cảm nhận ngay sự ấm áp, mát lạnh hoặc mềm mại do tinh dầu mang lại, tùy thuộc vào loại tinh dầu đã được thêm vào kem, nhưng tác dụng đầy đủ thường sẽ mất nhiều thời gian hơn và chất nền sẽ có tác dụng lớn hơn đối với làn da. Ngoại lệ là tinh dầu tràm trà, tinh dầu duy nhất đã được khoa học chứng minh có hiệu quả trên mụn trứng cá ở thanh thiếu niên tương tự như một số phương pháp điều trị không kê đơn; khi bôi trực tiếp lên vùng da bị ảnh hưởng, nó có thể làm sạch mụn trong vài ngày.
Tinh dầu được sử dụng trong các sản phẩm gia dụng như chất tẩy rửa đa năng, bột giặt và xà phòng mang lại hương thơm sạch sẽ, tươi mới ngay lập tức, thường là từ các loại họ cam quýt, hoa hoặc cây xanh. Vì những sản phẩm này bắt đầu làm sạch ngay lập tức, bạn có thể mong đợi kết quả nhanh chóng—đặc biệt nếu bạn sử dụng tinh dầu chanh, loại tinh dầu từ lâu đã được công nhận là chất làm sạch hiệu quả.
Nếu bạn sử dụng một hoặc nhiều loại tinh dầu để điều trị một vấn đề y tế, có thể khó dự đoán khi nào tinh dầu sẽ phát huy tác dụng hoặc thậm chí liệu nó có hiệu quả hay không. Một số loại tinh dầu có tác dụng khá nhanh khi được sử dụng để điều trị các triệu chứng bệnh tật hoặc chấn thương, chẳng hạn như nghẹt mũi do cảm lạnh thông thường. Hít hơi nước có chứa vài giọt tinh dầu khuynh diệp có thể giúp mở đường hô hấp trên, cung cấp sự thoải mái tạm thời. Tinh dầu oải hương bôi lên thái dương hoặc sử dụng trong máy khuếch tán được cho là có hiệu quả trong việc điều trị một số loại đau đầu, đặc biệt là đau đầu do căng thẳng, và có thể giảm đau sau khoảng nửa giờ. Tinh dầu tràm trà làm dịu cơn đau do cháy nắng khi tiếp xúc, đặc biệt khi trộn với gel nha đam. Đây là những phương pháp điều trị nổi tiếng cho các căn bệnh không đe dọa tính mạng, và người dùng thường hoan nghênh việc sử dụng các lựa chọn không dùng thuốc để giảm bớt triệu chứng.
Tuy nhiên, hiện tại không có nghiên cứu nào kết luận rằng tinh dầu có hiệu quả đối với bất kỳ căn bệnh hoặc tình trạng tiềm ẩn nguy hiểm nào, vì vậy không thể khẳng định rằng bất kỳ loại tinh dầu nào sẽ có tác dụng đối với khối u ung thư, ngăn ngừa hoặc điều trị bệnh tim, đột quỵ, ung thư, bệnh phổi, bệnh thận, bệnh gan hoặc bất kỳ bệnh nào khác. Có thể việc sử dụng tinh dầu như một phương pháp điều trị bổ trợ có thể giúp giảm triệu chứng như đau, lo âu và thậm chí buồn nôn, nhưng chỉ có chuyên gia y tế mới có thể xác định liệu việc sử dụng đó có phù hợp trong tình huống cụ thể của bạn hoặc người thân hay không. Một số loại tinh dầu thậm chí còn làm trầm trọng thêm các tình trạng nguy hiểm như bệnh gan hoặc ung thư phụ thuộc vào estrogen, vì vậy chúng không được khuyến nghị sử dụng trong những trường hợp này.
Đối với bất kỳ tình huống nào bạn chọn sử dụng tinh dầu như một phương pháp bổ trợ hoặc thay thế cho thuốc, hãy đặt ra giới hạn thời gian. Nếu bạn không thấy kết quả mong muốn trong vòng 24 giờ, hãy quay lại tuân theo hướng dẫn của bác sĩ. Khi không có nghiên cứu khoa học chứng minh rằng loại tinh dầu bạn đang sử dụng sẽ điều trị hoặc chữa khỏi bệnh, không thể biết được tinh dầu sẽ mất bao lâu để phát huy tác dụng hoặc thậm chí liệu nó có tác dụng nào hay không. Đừng gây nguy hiểm cho cuộc sống của chính bạn hoặc của người khác bằng cách theo đuổi phương pháp chữa trị không có căn cứ.
